Żużel. Trudne życie beniaminków PGE Ekstraligi. Prawie połowa awansów kończy się spadkiem

Stelmet Falubaz Zielona Góra i Cellfast Wilki Krosno walczą o miejsce w PGE Ekstralidze. Na razie bliżej najwyższej klasy rozgrywkowej są krośnianie, którzy wygrali pierwsze spotkanie różnicą dziesięciu punktów. Czy jednak… jest o co walczyć? Ostatnie lata pokazują, że beniaminkowie nie mają łatwego życia i często w inauguracyjnym sezonie żegnają się z ligą. Choć dawniej był też przypadek, że „nowicjusz” zdobył mistrzostwo Polski!

Prześledziliśmy sezony ligowe najwyższej ligi w XXI wieku. Przez ostatnie 22 sezony mieliśmy 27 beniaminków, z czego aż dwunastu pożegnało się z ligą po jednym sezonie. Niektórzy w sposób sportowy, niektórzy poprzez odebranie licencji. Beniaminkowie na zupełnie odmiennych biegunach znaleźli się w 2004 roku – ROW Rybnik, który wygrał I ligę w sezonie 2003 szybko się z ekstraligą pożegnał, natomiast Unia Tarnów, która do najwyższej klasy wdrapała się po barażach, została… mistrzem Polski. Oczywiście ogromna w tym zasługa spektakularnych transferów, czyli pozyskania m.in. Tony’ego Rickardssona czy Tomasza Golloba. Bliska miejsca medalowego jako beniaminek była w 2009 roku Polonia Bydgoszcz, która przegrała rywalizację o brąz z Włókniarzem Częstochowa.

Wybrzeże Gdańsk pięć razy było w ostatnich latach beniaminkiem ekstraligi. Cztery z pięciu tych sezonów kończyło się spadkiem nadmorskiego klubu (w tym raz poprzez odebranie licencji). Podobną statystykę ma klub z Rybnika. Rekiny czterokrotnie wchodziły do elity i trzykrotnie były z niej wyrzucane przez pozostałe kluby.

Przejdźmy do historii najnowszej. W ostatnich pięciu sezonach beniaminek PGE Ekstraligi zajmuje albo ósme (ostatnie) miejsce w lidze albo szóste. W 2018 tarnowskie Jaskółki szybko pożegnały się z ligą, podobnie jak rybniczanie w sezonie 2020 i ostrowianie w tym roku. Przy czym należy odnotować, że ostrowianie jako jedyny spośród opisywanych beniaminków zakończył sezon z zerowym dorobkiem punktowym.

W ekstralidze na dłużej pozostali natomiast Motor Lublin i Apator Toruń. W przypadku tego drugiego zespołu nikt nie wyobrażał sobie ponownego spadku, z kolei Koziołki były przez ekspertów spisywane na straty, a zagrały wszystkim na nosie i w niezłym stylu utrzymały się w lidze. Motor jest jednym z beniaminków ze stuprocentową skutecznością, czyli jak do ligi awansował w 2019 roku, tak w niej jest do dziś. Podobnie sprawa ma się z Apatorem Toruń (od 2021), Włókniarzem Częstochowa (od 2017)  i Stalą Gorzów (od 2008).

Oczywiście w ostatnich latach gorsze miejsca beniaminków są ściśle połączone z rynkiem transferowym, bo najczęściej zespoły, które wejdą na najwyższy szczebel nie mają już szans zatrudnić liderów z prawdziwego zdarzenia, bo okres transferowy trwa tak naprawdę cały sezon. To największy problem wchodzących do elity klubów, jednak jak pokazał przykład chociażby Motoru Lublin i z tym można sobie poradzić.

Beniaminkowie najwyższej klasy rozgrywkowej w XXI wieku:
2001 – Zielona Góra – miejsce w rozgrywkach: 8. (spadek)
2002 – Gdańsk – miejsce: 7. (wygrane baraże o pozostanie)
2003 – Zielona Góra – miejsce: 5.
2004 – Tarnów – miejsce: 1. (mistrz Polski), Rybnik – miejsce: 8. (spadek)
2005 – Gdańsk – miejsce: 7. (wygrane baraże o pozostanie, spadek po odebraniu licencji)
2006 – Rzeszów – miejsce: 6., Rybnik – miejsce: 8. (spadek)
2007 – Zielona Góra – miejsce: 7. (wygrane baraże o pozostanie)
2008 – Gorzów Wlkp. – miejsce: 6.
2009 – Bydgoszcz – miejsce: 4., Gdańsk – miejsce: 8. (spadek)
2010 – Tarnów – miejsce: 6.
2011 – Rzeszów – miejsce: 5.
2012 – Bydgoszcz – miejsce: 6., Gdańsk – miejsce: 10. (spadek)
2013 – Gniezno – miejsce: 10. (spadek)
2014 – Gdańsk – miejsce: 8. (spadek)
2015 – Rzeszów – miejsce: 7. (wygrane baraże o pozostanie, spadek po odebraniu licencji), Grudziądz – miejsce: 8. (pierwotnie spadek, ostatecznie utrzymanie w lidze)
2016 – Rybnik – miejsce: 6.
2017 – Częstochowa – miejsce: 5.
2018 – Tarnów – miejsce: 8. (spadek)
2019 – Lublin – miejsce: 6.
2020 – Rybnik – 8 – miejsce: 8. (spadek)
2021 – Toruń – miejsce: 6.
2022 – Ostrów Wlkp. – miejsce: 8. (spadek)