Kto pierwszy pokona rywala pięć razy w meczu?

Za nami 72. sezon rywalizacji o Drużynowe Mistrzostwo Polski na żużlu. Czas na podsumowania, klasyfikacje, porównania, komentarze. W siódmej części analizujemy dane liczbowe dotyczące pojedynków indywidualnych między zawodnikami, bowiem zyskują one na znaczeniu w kontekście nowej tabeli biegowej, która będzie obowiązywać w przyszłym sezonie.

Opracowania wyników sportu żużlowego opierają się na punktach, bonusach, średnich itd., ale w mojej opinii czynnikiem nadrzędnym jest analiza, kto kogo pokonał, by owe punkty zdobyć. Często można przeczytać lub usłyszeć komentarz do dwucyfrowego wyniku jednego z zawodników – „nie miał z kim przegrać” – podważający de facto klasę rywali. Z kolei jednym z najczęściej powtarzanych zarzutów wobec ogłoszonego przez władze PGE Ekstraligi schematu nowej tabeli biegowej jest fakt, że zawodnicy startujący z numerami 1 i 9 będą rywalizować ze sobą planowo aż 3 razy, co wcześniej nie miało miejsca w historii naszej ligi. Uwzględniając możliwość startów w ramach zastępstwa zawodnika, rezerwy taktycznej i w wyścigach nominowanych, liczba wzajemnych pojedynków może w teorii wzrosnąć nawet do 6, a 4 pojedynki pomiędzy tymi zawodnikami mogą być częstym zjawiskiem. Ale taka sytuacja była możliwa w przypadku wszystkich wzorów tabel, które stosowano w formule meczów złożonych z 15 biegów. Dowód w poniższej tabeli, w której w kolejnych kolumnach przedstawiam liczbę pojedynków w meczach unikalnych par rywali.

W ciągu ostatnich 30 sezonów rozgrywek o DMP rozegrano 35 546 biegów ramach 2 378 meczów (bez walkowerów), a w nich odbyło się 14 2106 pojedynków indywidualnych 92 702 unikalnych par rywali. Dla przejrzystości: w każdym wyścigu ligowym odbywają się 4 pojedynki unikalnych par rywali (zawodnik w kasku czerwonym rywalizuje z zawodnikami w kaskach żółtym i białym, podobnie zawodnik w kasku niebieskim rywalizuje z zawodnikami w kaskach żółtym i białym). Sporadycznie zdarzają się sytuacje, kiedy wyścigi nie mają pełnej obsady (niezależnie od biegów powtarzanych w niepełnej obsadzie). Okazuje się, że w historii naszej ligi zdarzały przypadki, kiedy zawodnicy spotykali się pod taśmą startową co najmniej czterokrotnie w jednym meczu. Tak było 530 razy (0,37% wszystkich pojedynków), a w minionym sezonie miało to miejsce 7 razy. I nim postanowiłem przyjrzeć się bliżej. Poniżej prezentuję tabelę, w której przedstawiam rozkład liczbowy pojedynków par rywalizujących ze sobą czterokrotnie w jednym meczu w zależności od wyników tych pojedynków (na pierwszym miejscu gospodarze).

Nietrudno zauważyć znaczy wzrost liczby pojedynków tych samych par zawodników od sezonu 1994. Wtedy to zaczęły obowiązywać tabele, według których do ostatnich dwóch wyścigów, a w latach 1999-2003 do trzech, zawodników nominowano. Prawie połowa (49%) tych pojedynków to wygrane zawodnika gospodarzy w stosunku 4:0 lub 3:1, wobec 23% remisów i 28% przegranych. W zdecydowanej większości przypadków dotyczą tych zawodników, którzy nominalnie według tabeli spotykali się ze sobą dwukrotnie. W minionym sezonie wynik 4:0 w bezpośredniej rywalizacji padł tylko raz, a było to w meczu Lublin – Grudziądz, w którym Mikkel Michelsen czterokrotnie pokazał plecy Przemysławowi Pawlickiemu.

Z jeszcze bardziej „egzotyczną” sytuacją mamy do czynienia, kiedy zawodnicy rywalizują ze sobą pięciokrotnie w jednym meczu. Ciekawostką jest, że najczęściej ma to miejsce w meczach duńskiej Metal Speedway League, oczywiście ze względu na układ tabeli biegowej.

W meczach o DMP wydarzyło się to 5 razy, w każdym przypadku jedna z drużyn korzystała z zastępstwa zawodnika:

W publikowanej niedawno mojej analizie zmian w układzie tabeli biegów stwierdziłem, że „(…) zawodnicy z numerami 1 i 9 spotykają się ze sobą trzykrotnie, co akurat wielu może zdziwić, ale nie jest według mnie wielką usterką”. Nie jest, bo w mojej opinii nawiązuje do często stosowanej niegdyś taktyki meczowej, kiedy to trenerzy zgłaszali lidera drużyny (nierzadko obcokrajowca) pod numerem przewidzianym dla zawodnika rezerwowego, dając sobie możliwość „wpuszczania” go na konkretnego rywala. Tyle, że w obecnym układzie taką możliwość (doboru zawodnika pod numer 9) mają tylko gospodarze, ponieważ goście jako pierwsi przedstawiają skład na dany mecz. To skutkuje zbyt wielkim i nieakceptowanym dla mnie faworyzowaniem drużyny gospodarzy. Jednocześnie nic nie stoi na przeszkodzie, by zarówno goście jak i gospodarze podawali swoje składy niezależnie od siebie, co przy obecnym poziomie zaawansowania przesyłu informacji jest możliwe. Z kolei to rozwiązanie ma nikłe szanse urzeczywistnienia, choćby ze względu na prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, że zwiększyłaby się ilość podejrzeń, że któraś z drużyn korzystała z przecieku informacji.

Odpowiedzi na zadane w tytule pytanie nie znam, być może nigdy do takiej sytuacji nie dojdzie. Niemniej przewidziany na przyszłym sezon układ tabeli biegowej stwarza niespotykane dotychczas szanse na wielokrotne pojedynki unikalnych par rywali. Z kronikarskiego obowiązku dodam, że o ile w najwyższej klasie rozgrywkowej wynik 5:0 w bezpośrednich pojedynkach zawodników nigdy nie padł, to w historii wszystkich lig mamy taki przypadek. Otóż w meczu pomiędzy Polonią Bydgoszcz a PSŻ Milion Team Poznań, rozegranym 24 sierpnia 2008 roku, Andreas Jonsson pięciokrotnie pokonał Adama Skórnickiego.

KAROL PŁONKA