Ice Speedway. Od Gabdrachmana do Soliannikowa. Historia Mistrzostw Europy

Indywidualne Mistrzostwa Europy w ice speedwayu to druga najstarsza międzynarodowa impreza rozgrywana w tej dyscyplinie. Wprowadzone w 1963 roku zawody o Puchar FIM nie miały dostatecznej rangi, toteż zaledwie po roku zostały przemianowane na oficjalny czempionat Starego Kontynentu. De facto jednak stanowiły mistrzostwa świata, ponieważ nigdzie poza Europą nie rozgrywano zawodów w ice speedwayu, a do startu w IME dopuszczono nawet zawodników mongolskich.

Pierwsze mistrzostwa Europy były cyklem pięciu turniejów rozgrywanych w trzech radzieckich miastach: Leningradzie (dziś Sankt Petersburg), Ufie oraz Moskwie. Wzięło w nich udział 18 zawodników: po czterech ze Szwecji i ZSRR, po trzech z Czechosłowacji i Finlandii, a także po dwóch reprezentantów Jugosławii i Mongolii. Najlepszy okazał się Gabdrachman Kadyrow z Ufy, polskim kibicom znany przede wszystkim jako pierwszy właściciel słynnej czapki przyznawanej Indywidualnym Mistrzom Polski w klasycznej odmianie żużla. Wśród znajomych nazwisk na liście uczestników można odnaleźć Antonína Švába z Czechosłowacji.

Mistrzostwa Europy okazały się sukcesem na tyle dużym, że… na ponad trzy dekady zniknęły z kalendarza! Rozochocone zainteresowaniem zawodników i kibiców FIM postanowiło przekształcić imprezę w Indywidualne Mistrzostwa Świata. Od 1966 roku IME przestało istnieć. Dla Polski było to dobre rozwiązanie, ponieważ mistrzostwa świata poprzedzały rundy eliminacyjne, dzięki którym do pierwszego finału przebił się nasz reprezentant Mieczysław Połukard.

Powrót walki o prymat na Starym Kontynencie nastąpił dopiero pod koniec XX wieku, gdy Europejska Unia Motocyklowa (obecnie FIM Europe) zadecydowała o inauguracji zawodów w ice speedwayu pod swoimi auspicjami. W 1999 roku w rosyjskim Sarańsku odbyła się pierwsza edycja odświeżonych mistrzostw Europy. Na podium stanęli sami Rosjanie: zwyciężył Jurij Polikarpow, a kolejne miejsca zajęli Igor Jakowlew i Wadim Zmaga. Problematyczny z tej trójki jest dla historyków motosportu Jakowlew, a także jego młodszy brat, Andriej – obaj pochodzą z Iżewska, jednak według niektórych źródeł w mistrzostwach Europy reprezentowali barwy Białorusi.

Kolejne lata przyniosły, podobnie jak w mistrzostwach świata, całkowitą dominację Rosjan. W całej historii ice speedwaya po tytuł Indywidualnego Mistrza Europy tylko raz nie sięgnął przedstawiciel tego kraju. Miało to miejsce na polskiej ziemi!

W 2008 roku w Sanoku na najwyższym stopniu podium stanął znany kibicom na całym świecie austriacki zawodnik, Franz Zorn. Rosjanie wrócili z Sanoka z zaledwie jednym medalem – srebrem zdobytym przez Romana Akimienkę z Błagowieszczeńska. Na czwartym miejscu natomiast uplasował się Igor Kononow, który dziś walczy o najwyższe cele w Mistrzostwach Świata.

Rzadko też mistrzostwa Europy opuszczają Rosję. Decydują o tym względy praktyczne: obecność naturalnych, regularnie objeżdżanych torów. Do tej pory proces wyłaniania mistrza Europy poza Rosją mieli okazję obserwować kibice w Sanoku, niemieckim Erfurcie (2005) oraz holenderskim Assen (2012). Przed rokiem Tomaszów Mazowiecki dołącza do elitarnego grona organizatorów tej imprezy, pochodzących spoza Rosji. Teraz ugości najlepszych europejskich zawodników drugi raz z rzędu.

Mistrzowie Europy nierzadko sięgali także po mistrzostwo świata. Wśród zdobywców obu tytułów od 1999 roku, odkąd obie imprezy są rozgrywane równoległe, można wymienić Władimira Fadiejewa (IME 2001, IMŚ 1993, 1999), Dmitrija Bułankina (IME 2003-2004, 2006, 2009; IMŚ 2004), legendarnego Nikołaja Krasnikowa (IME 2016-2017; IMŚ 2005-2012), a także walczącego obecnie o tytuł mistrza świata Dmitrija Chomicewicza (IME 2007; IMŚ 2016).

Żaden z nich nie wystąpi w Tomaszowie Mazowieckim, w przeciwieństwie do innego Rosjanina, który osiągnął historyczny wynik. Mowa o najmłodszym w historii medaliście IME – Dmitriju Solannikowie. Po swój pierwszy krążek w tych zawodach sięgnął w wieku zaledwie 16 lat! Było to w roku 2016, kiedy Solannikow zajął drugie miejsce, przegrywając jedynie z Krasnikowem. W zeszłym roku 22-letni Rosjanin wywalczył już złoto, wyprzedzając swoich rodaków – Konstantina Kolenkina oraz Nikitę Toloknova. W tym roku będzie bronił tytułu.

Polacy jak dotąd nie mogą się pochwalić żadnym krążkiem w mistrzostwach Europy. Realnie rzecz ujmując – w tym roku się to raczej nie zmieni. Michałowi Knappowi miejsce na podium raczej nie grozi, choć bardzo tego naszemu reprezentantowi życzymy. Sukcesem będzie jednak uplasowanie się w czołowej dziesiątce przez zawodnika z Radzynia Chełmińskiego.

Mistrzowie Europy w ice speedwayu:

1964 – Gabdrachman Kadyrow (ZSRR)
1965 – Borys Samorodow (ZSRR)
1999 – Jurij Polikarpow (Rosja)
2000 – Jurij Polikarpow (Rosja)
2001 – Władimir Fadiejew (Rosja)
2002 – Maksim Zacharow (Rosja)
2003 – Dmitrij Bułankin (Rosja)
2004 – Dmitrij Bułankin (Rosja)
2005 – Maksim Zacharow (Rosja)
2006 – Dmitrij Bułankin (Rosja)
2007 – Dmitrij Chomicewicz (Rosja)
2008 – Franz Zorn (Austria)
2009 – Dmitrij Bułankin (Rosja)
2010 – Andriej Szyszegow (Rosja)
2011 – Junir Baziejew (Rosja)
2012 – Wasilij Kosow (Rosja)
2013 – Igor Sajdullin (Rosja)
2014 – Wasilij Niesytych (Rosja)
2015 – Siergiej Karaczincew (Rosja)
2016 – Nikołaj Krasnikow (Rosja)
2017 – Nikołaj Krasnikow (Rosja)
2018 – Igor Kononow (Rosja)
2019 – Siergiej Makarow (Rosja)
2020 – Dmitrij Soliannikow (Rosja)